امروزه علم اقتصاد مورد نیاز هر فردی است، برخی از مفاهیم عمومی و برخی از مفاهیم اختصاصی است، در این نوشتار به مهمترین مفاهیم اقتصادی که باید بدانیم خواهم پرداخت.
علم اقتصاد چیست؟
اقتصاد علم تخصیص بهینه منابع کمیاب است.
اقتصاد خرد و اقتصاد کلان چیست؟
اقتصاد خرد(Microeconomics) به آن بخش از علم اقتصاد اطلاق می شود که به مطالعه رفتار واحدهای منفرد اقتصادی مانند خانوار و بنگاه می پردازد
اقتصاد کلان(Macroeconomics) بیانگر بخشی از علم اقتصاد است که به مطالعه رفتار کل سیستم های اقتصادی که از جمع فعالیتهای تک تک واحدهای فردی ایجاد شده ، می پردازد، اقتصاد کلان به طور اخص شرایط کلی اقتصاد ملی را بررسی می نماید.
تولید ناخالص داخلی (GDP) چیست؟
ارزش پولی مجموع کالاها و خدمات تولید شده در داخل یک کشور در طول یک دوره معین (معمولا یک ساله ) تولید یا محصول ناخلص داخلی نامیده می شود. به عبارتی به مجموع تولید کالاها و خدمات در داخل مرزهای یک کشور تولید ناخالص داخلی می گویند.
تولید ناخالص ملی(GNP) چیست؟
مجموع ارزش ریالی کالاها و خدمات تولید شده به وسیله عوامل تولید مقیم یک کشور، خواه در داخل کشور یا در کشورهای دیگر تولید شده باشد، تولید یا محصول ناخالص ملی (GNP) نامیده می شود. به عبارتی به مجموع کالاها و خدمات تولید شده توسط ایرانیان چه در داخل کشور یا بیرون از ایران، تولید ناخالص ملی می گوییم.
منظور از خالص و ناخالص چیست؟
منظور از ناخالص، ارقامی است که شامل استهلاک می شوند و در مقابل ارقامی که هزینه استهلاک از آنها کسر شده باشد خالص نامیده می شوند.
استهلاک چیست؟
استفاده از دارایی های ثابت برای تولید کالاها و خدمات با فرسودگی و کاهش ارزش این دارایی ها همراه است، که آن را مصرف سرمایه ثابت یا استهلاک می نامند.
درآمد ملی (National income) چیست؟
همان طور که در بالا اشاره شد تولید ناخالص ملی به مجموع تولید افراد مقیم یک کشور گفته می شود اما توجه به دو نکته قابل توجه است؛ اولا اینکه در محاسبه تولید ناخالص داخلی ما از مفهموم ناخالص استفاده می کنیم و دوما از قیمت های بازار برای محاسبه آن استفاده می کنیم.
برای محاسبه درآمد ملی باید اولا استهلاک را از تولید ناخالص ملی کسر کنیم و ثانیا به جای استفاده از قیمتهای بازار که شامل مالیات هم است از قیمت عوامل تولید که بدون مالیات می باشد استفاده کنیم.
بنابراین درآمد ملی همان تولید ناخالص داخلی است که مالیات و استهلاک از آن کسر شده است.
درآمد سرانه (per capita income) چیست؟
درآمد سرانه که به عنوان نسبت درآمد ملی بر جمعیت کشور در یک دوره معین تعریف می شود، نشاندهنده مقدار درآمدی است که در طول یکسال به طور متوسط در مقابل هر فرد ایجاد شده است.
قابل توجه اینکه در بسیاری از مطالب منتشر شده در رسانه ها منظور از درآمد سرانه، درآمد سرانه ناخالص است که از تقسیم تولید ناخالص داخلی (GDP) سالانه بر جمعیت کشورها به دست می‌آید. ایران با متوسط درآمد سرانه ۱۹ هزار و ۱۳۰ دلار در سال ۲۰۱۸ در رده شصت و سوم جهان ایستاده بود.